Strona powstała z myślą, aby zebrać w jednym miejscu prace dyplomowe i naukowe, których tematyka dotyczy historii, kultury, społeczeństwa i gospodarki Górnego Śląska. Nie oszukujmy się – większość prac magisterskich i licencjackich nie zostanie nigdy przeczytana przez więcej niż garstkę osób. Chciałbym, aby trud włożony w stworzenie prac dyplomowych nie poszedł na marne.
Jeśli jesteś autorem pracy dyplomowej (licencjackiej lub magisterskiej) lub naukowej o śląskiej tematyce i chcesz, aby znalazła się w poniższym zestawieniu – wyślij plik PDF na adres tuudi@tuudi.net wraz z dopiskiem „Oświadczam, że jestem autorem pracy i wyrażam zgodę na nieodpłatne umieszczenie jej w serwisie Tuudi.net.”
Proszę także o podpis w poniższym formacie:
Imię i nazwisko autora, tytuł pracy, nazwa uczelni, rok , rodzaj pracy (magisterska, licencjacka, doktorska, artykuł).
Pomóż mi stworzyć katalog prac magisterskich, licencjackich i naukowych, który będzie kolejną cegiełką w uniwersyteckim badaniu zagadnień Górnego Śląska. Jeśli myślisz, że możesz pomóc w jakiś sposób lub jeśli po prostu chcesz do mnie napisać – nie wahaj się i zrób to już teraz.
Prace naukowe i dyplomowe o Górnym Śląsku
| AUTOR | TYTUŁ | UCZELNIA | ROK PUBLIKACJI | TYP PRACY | LINK |
|---|---|---|---|---|---|
| Glenn Daeninck | De virtuele Sileziërs: netnografie van een regionale identiteit | UGent. Faculteit Letteren en Wijsbegeerte | 2012 | magisterska | POCZYTAJ |
| Mateusz Szymański | Sprawa Górnego Śląska w latach 1918 – 1922 | Uniwersytet Pedagogiczny | 2016 | licencjacka | POCZYTAJ |
| Brendan Jeffrey Karch | Nationalism on the Margins: Silesians between Germany and Poland, 1848-1945 | Harvard University | 2010 | doktorat | POCZYTAJ |
| Artur Czesak | Mowa Górnoślązaków: nowe otwarcie | Uniwersytet Jagielloński | artykuł | POCZYTAJ | |
| Magdalena Dembinska | Adapting to the Changing Context of Choice: Unrecognized Silesians and Rusyns | McGill University | 2008 | artykuł | POCZYTAJ |
| Michał Buchowski & Katarzyna Chlewińska | Do Silesians Exist and can Silesia be Autonomous? Limits of Ethno-Political Tolerance in Poland | Adam Mickiewicz University of Poznań | 2012 | artykuł | POCZYTAJ |
| Tymoteusz Król | Problemy narodu śląskiego w piosenkach śpiewanych w języku śląskim | Uniwersytet Warszawski | 2016 | artykuł | POCZYTAJ |
| Robert Przeliorz | Problemy przestrzeni Starego Miasta w Mysłowicach i kierunki rewitalizacji | Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach | 2015 | licencjacka | POCZYTAJ |
| Karolina Glück | Wizerunek Ślązaków we współczesnym kinie śląskim i polskim | Uniwersytet Śląski | 2016 | magisterska | POCZYTAJ |
| Aleksandra Kunce, Zbigniew Kadłubek | Myśleć Śląsk | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach | 2007 | książka | POCZYTAJ |
| Ewelina Szczepanik | Tożsamość górnośląska w spektaklu „Piąta strona świata” w reżyserii Roberta Talarczyka | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | 2014 | licencjacka | POCZYTAJ |
| Henryk Jaroszewicz | Współczesna śląszczyzna - dlaczego tak trudno o niej rozmawiać? | Uniwersytet Wrocławski | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| Henryk Jaroszewicz | Język śląski – po co, jaki i dla kogo? | Uniwersytet Wrocławski | 2012 | referat | POCZYTAJ |
| Ewa Michna | Odrębność językowa małych grup etnicznych i jej rola w procesach walki o uznanie oraz polityce tożsamości. Analiza porównawcza sytuacji Rusinów karpackich i Ślązaków | Uniwersytet Jagielloński | 2014 | artykuł | POCZYTAJ |
| Ewa Michna | Narodowy spis powszechny ludności i mieszkań w 2011 r. I jego wykorzystanie w polityce tożsamości i walce o uznanie. Casus Ślązaków | Uniwersytet Jagielloński | 2011 | artykuł | POCZYTAJ |
| Tomasz Kamusella | Silesian: From Gwara to Language After 1989 | University of St Andrews | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| Artur Czesak | Kompetencje tłumaczy na język śląski | Uniwersytet Jagielloński | 2012 | artykuł | POCZYTAJ |
| Gerd Hentschel | Czy mogą powstać śląski, kaszubski albo góralski język nieliteracki? | Uniwersytet Opolski | 2002 | artykuł | POCZYTAJ |
| M. Kornacka-Grzonka | Górny Śląsk - dom "ukrytej opcji niemieckiej"? | Uniwersytet Śląski | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| Amanda Jeleń | System Opieki zdrowotnej w Województwie Śląskim | Wyższa Szkoła Informatyczno - Medyczna w Chorzowie | 2015 | licencjacka | POCZYTAJ |
| Piotr Zając | Socjologia niewidzialnych miast – analiza miejsc magicznych w Rybniku | Uniwersytet Śląski | 2012 | licencjacka | POCZYTAJ |
| Katarzyna Braszczok | Ludwik Kohutek : studium biobibliograficzne | Uniwersytet Śląski | 1994 | magisterska | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Świadczenia emerytalne związane z pracą w górnictwie na przestrzeni dziejów | Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach | 2016 | artykuł | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Świadczenia emerytalno-rentowe związane z pracą w górnictwie w okresie międzywojennym w Polsce | Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach | 2016 | artykuł | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Spadek zatrudnienia wśród górników węgla kamiennego w kolejnych etapach restrukturyzacji branży na Górnym Śląsku. | Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Rozwój górnictwa w regionie Świętokrzyskim i na Górnym Śląsku | Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach | 2016 | artykuł | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Taking advantage of industrial heritage for the needs of tourism in the Silesian province. | Lviv University | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| A. Kaczmarska, A. Przybyłka | Wykorzystanie potencjału przemysłowego i poprzemysłowego na potrzeby turystyki. Przykład Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego | Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach | 2010 | artykuł | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłka | Starzy ludzie w rodzinach górniczych | Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej | 2007 | artykuł | POCZYTAJ |
| Wojciech Kawka | Materiały z grodzisk stożkowatych w Tarnowicach Starych i Woźnikach w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu | Muzeum Górnośląskie w Bytomiu | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| Wojciech Kawka | Murowane wieże na zamkach księstwa opolsko-raciborskiego i księstw sukcesorskich od XIII do połowy XVI wieku | Uniwersytet Jagielloński | 2014 | magisterska | POCZYTAJ |
| Jarosław Rolak | Ślązacy z Błękitnej Armii generała Józefa Hallera | Uniwersytet Śląski | 2007 | magisterska | POCZYTAJ |
| Wojciech Benisz | Chwałęcice w świetle koncepcji społecznego wytwarzania przestrzeni Bohdana Jałowieckiego | Uniwersytet Śląski | 2007 | artykuł | POCZYTAJ |
| Wojciech Benisz | Quo vadis Chwałęcice? | Uniwersytet Śląski | 2007 | licencjat | POCZYTAJ |
| Arkadiusz Przybyłok | Mury miejskie na Górnym Śląsku w późnym średniowieczu | Uniwersytet Łódzki | 2014 | doktorat | POCZYTAJ |
| Maciej Mętrak | Zachodniosłowiański internet mniejszościowy – medium masowe czy hobby pasjonatów? | Uniwersytet Warszawski | 2014 | artykuł | POCZYTAJ |
| Maciej Mętrak | Gwara? Godka? Język? Śląska tożsamość językowa w mediach elektronicznych | Uniwersytet Warszawski | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| Joanna Stebel | Tłumaczenie wybranych fragmentów "Mechanicznej pomarańczy" Anthony'ego Burgessa na etnolekt górnośląski w świetle lingwistyki kognitywnej | Uniwersytet Śląski | 2017 | praca magisterska | POCZYTAJ |
| Justyna Niesler | Edukacja regionalna na Górnym Śląsku: historia, współczesność, perspektywy | Uniwersytet Śląski | 2018 | praca magisterska | POCZYTAJ |
| Zbigniew Greń | Problematyka językowa w górnośląskich i zaolziańskich dyskusjach internetowych | Uniwersytet Warszawski | 2009 | artykuł | POCZYTAJ |
| Sebastian Fischer | Duszpasterstwo małżeństw osób o róznej przynależności wyznaniowej w Kościele rzymskokatolickim i w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP na przykładzie Mikołowa | Uniwersytet Śląski | 2017 | praca magisterska | POCZYTAJ |
| dr Henryk Jaroszewicz | Krytyka prób emancypacji śląszczyzny. Płaszczyzna prawno-ustrojowa, społeczno-polityczna i personalna | Uniwersytet Wrocławski | 2019 | artykuł | POCZYTAJ |
| dr Henryk Jaroszewicz | Dlaczego rozmowa jest tak trudna? | Uniwersytet Wrocławski | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| dr Henryk Jaroszewicz | O konieczności doskonalenia języka śląskiego | Uniwersytet Wrocławski | 2020 | artykuł | POCZYTAJ |
| dr Henryk Jaroszewicz | Jaki będzie Dykcjōnŏrz ślōnskigo jynzyka literackigo (DŚJL)? | Uniwersytet Wrocławski | 2020 | artykuł | POCZYTAJ |
| Wojciech Madeja | Oswoić nieoswajalne, czyli o przestrzeni filmowej w filmie Perła w Koronie Kazimierza Kutza | Regionalny Instytut Kultury w Katowicach | 2018 | artykuł | POCZYTAJ |
| Henryk Postawka | Górki Śląskie - Krajobraz przeszłości według źródeł pisanych i przekazów ustnych | ArchaeGraph Wydawnictwo Naukowe | 2019 | monografia | POCZYTAJ |
| dr hab. Ewa Michna, prof. UJ | Pomiędzy odzyskiwaniem pamięci a „odpominaniem”. II wojna światowa i Tragedia Górnośląska w narracjach dążących do emancypacji liderów śląskich | Uniwersytet Jagielloński | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| dr hab. Ewa Michna, prof. UJ | Ślązacy między polityczną podmiotowością a poczuciem uprzedmiotowienia | Uniwersytet Jagielloński | 2018 | artykuł | POCZYTAJ |
| Marcin Noras | Małżeństwa w parafii Bieruń w latach 1850 - 1874 | Uniwersytet Warszawski | 2021 | magisterska | POCZYTAJ |
| prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik | "Sage vom Wassermann" Augusta Scholtisa między tradycją a nowoczesności | Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego | 2019 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik | Las w literaturze niemieckiej na Górnym Śląsku | Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego | 2019 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Śląsk – bez zmian (?) Ludzie, kultura i społeczność śląska w perspektywie postkolonialnej | Wydział Humanistyczny AGH | 2017 | książka | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Adaptacja? Asymilacja? Wykluczenie? Powojenna polityka państwa polskiego wobec Ślązaków | Wydział Humanistyczny AGH | 2016 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Pamięć o przeszłości grup w dyskusjach dotyczących aglomeracji „Silesia” | Wydział Humanistyczny AGH | 2008 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Pamięć o przeszłości w kulturze śląskiej | Wydział Humanistyczny AGH | 2014 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Czego nas uczą spisy powszechne ludności? | Wydział Humanistyczny AGH | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Polityka historyczna na Śląsku. Niemcy – Polacy - Ślązacy | Wydział Humanistyczny AGH | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Socjologiczne przesłanki powstania „narodu śląskiego” | Wydział Humanistyczny AGH | 2005 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. dr hab. Maria Szmeja | Spisy narodowe, ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych a budowa tożsamości śląskiej | Wydział Humanistyczny AGH | 2015 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik | Postać Wojciecha Korfantego w prozie Horsta Bienka | Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego | 2011 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik | Cholonek, czyli obraz Górnoślązaków? Kilka uwag o powieści Janoscha z perspektywy imagologicznej | Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego | 2013 | artykuł | POCZYTAJ |
| prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik | Świat i antyświat w krótkich formach epickich Augusta Scholtisa | Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego | 2012 | artykuł | POCZYTAJ |
| Ryszard Wylecioł | Konceptualizacja pojęcia „wędrówka” na podstawie wybranych fragmentów powieści „Kajś” Zbigniewa Rokity. Analiza utworu w ujęciu kognitywnym | Wydawnictwo Naukowe TYGIEL | 2023 | artykuł | POCZYTAJ |
| Ryszard Wylecioł | Konceptualizacja pojęcia HAJMAT. Analiza w ujęciu kognitywnym | Wydawnictwo Naukowe TYGIEL | 2022 | artykuł | POCZYTAJ |
Język śląski – argumenty naukowe przemawiające za uznaniem za język regionalny
| AUTOR | TYTUŁ | Przewodni CYTAT | LINK DO POBRANIA |
|---|---|---|---|
| prof. dr hab. Bogusław Wyderka | O standaryzacji języka śląskiego | "Standaryzacja języka śląskiego jest procesem otwartym." | POBIERZ |
| prof. dr hab. Jolanta Tambor | Status języka a wola ludu i kodyfikacja : przypadek śląski | "Zważywszy jednak na wskazane wcześniej korzyści z posiadania przez grupę języka, nie ma powodu, by mowy Ślązaków za język regionalny nie uznać." | POBIERZ |
| dr Artur Czesak | Kompetencje tłumaczy na język śląski | "Na wstępie należy zauważyć, że niełatwo jest mówić nawet o samej kompetencji językowej w obrębie śląszczyzny, ponieważ jest ona językiem in statu nascendi." | POBIERZ |
| prof. dr hab. Bogusław Wyderka | Opinia o poselskim projekcie Ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw | "Po wielu latach dyskusji i wielu przemyśleniach uważam, że w obecnych uwarunkowaniach cywilizacyjnych i społecznych nie da się powstrzymać śląskiego ruchu językowego i nie należy tego czynić. Musimy też przyjąć, że mamy do czynienia ze zjawiskiem wyłaniania się pokrewnego polszczyźnie języka zachodniosłowiańskiego." | POBIERZ |
| prof. dr hab. Marek S. Szczepański | Opinia do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw (druk nr 3835) | "W tym miejscu można przyjąć, że język śląski spełnia kryteria definicji języka regionalnego podane w Europejskiej Karcie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych ." | POBIERZ |
| prof. dr hab. Jolanta Tambor | Opinia merytoryczna na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw | "Status języka mniejszościowego oraz status języka regionalnego jest w dzisiejszym świecie wyłącznie kwestią prawno-polityczną." | POBIERZ |
| dr hab., prof. AGH Maria Szmeja | Opinia o zmianie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw. | "Wydaje mi się, że uznanie języka śląskiego (języków śląskich) za język regionalny ma kolosalne znaczenie dla pozytywnego nastawienia ludzi żyjących na Śląsku." | POBIERZ |
| dr hab., prof UŚ Małgorzata Myśliwiec | Ślōnskŏ godka – przaśny folklor czy język regionalny? | "Za uznaniem mowy śląskiej za język regionalny przemawia nie tylko fakt społecznego oczekiwania, ale także znaczny stopień zaawansowania prac nad kodyfikacją ślōnskiej godki i powstawania kolejnych dzieł tzw. kultury wysokiej." | POBIERZ |
| dr Artur Czesak | Góralski i śląski - mikrojęzyki literackie in statu nascendi? | "Wydaje się, że omawiane systemy językowe, ciągle poszerzając zakres swego występowania, spełniają już kryteria, by nazwać je mikrojęzykami literackimi w rozumieniu A. Duliczenki." | POBIERZ |
| dr Artur Czesak | Mowa Górnoślązaków - nowe otwarcie? | "Dialektolodzy polscy i językoznawcy poloniści nadal gotowi są wieść spory o status kaszubszczyzny i skłaniać się ku uznawaniu jej za dialekt „polski” bądź „spolonizowany”, a tymczasem polityczna decyzja Sejmu i uznanie „języka kaszubskiego” za język regionalny przyszły w pewnym sensie znienacka i zmieniły sytuację prawną. Od tego momentu na przykład raporty statystyczne zaliczają kaszubski do ogólnej kategorii języków „niepolskich”, mimo że brzmi to zaskakująco." | POBIERZ |
| dr hab. Henryk Jaroszewicz | Język śląski – po co, jaki i dla kogo? | "Ukonstytuowanie się języka śląskiego to konieczna, nie dająca się pominąć składowa część procesu budzenia się śląskiej, regionalnej tożsamości. Tak jak Język śląski potrzebuje Ślązaków, tak Ślązacy potrzebują języka śląskiego." | POBIERZ |
| dr hab. Tomasz Kamusella | Czy śląszczyzna jest językiem? | "Śląszczyzna jak najbardziej jest predestynowana do tego aby zostać uznana za język etniczny (lub chociażby regionalny) chroniony przez prawodawstwo Polski i Rady Europy." | POBIERZ |
| dr hab., prof UAM Tomasz Wicherkiewicz | Opinia w kwestii poselskiej inicjatywy ustawodawczej o nadanie śląskiemu statusu języka regionalnego | "W świetle przedstawionych powyżej faktów, nie ma przeciwwskazań, by śląski uznany został – w myśl postanowień polskiego i międzynarodowego ustawodawstwa – za drugi, obok kaszubskiego, język regionalny w Rzeczypospolitej Polskiej." | POBIERZ |
| Juan Lajo | Opinia w kwestii języka śląskiego | "Ze studiów moich wypływa wniosek, że śląski jest odrębnym językiem słowiańskim (lechickim), który zajmuje pozycję między językiem polskim i czeskim, a przy tym ma pewne cechy obce obu tym językom." | POBIERZ |
| dr hab. Henryk Jaroszewicz | Czy można mówić o istnieniu śląskiego języka literackiego? | "Konkluzją niniejszej pracy musi być stwierdzenie, że formułowane przed dekadą tezy polskich naukowców dowodzące niemożności wykształcenia się literackiej odmiany śląszczyzny straciły swoją aktualność. (…) Wszystko to pozwala postawić tezę, że w drugiej dekadzie XXI w. doszło do wykształcenia się śląskiego języka literackiego." | POBIERZ |
| dr hab. Henryk Jaroszewicz | Rozwój języka Górnoślązaków w XXI w. | "Nie ulega wątpliwości, że czynnikiem, który mógłby pozwolić na podtrzymanie takiego tempa rozwoju języka śląskiego, byłoby oficjalne podniesienie tego kodu w Polsce do rangi języka regionalnego." | POBIERZ |
| dr hab. Henryk Jaroszewicz | Współczesny rozwój etnolektu śląskiego na tle językowych procesów emancypacyjnych w Europie | "(...) Można stwierdzić, że proces emancypacji śląszczyzny to problem badawczy, którego polonistyka — i szerzej slawistyka — nie może ignorować." | POBIERZ |
| dr hab. Sławomir Łodziński | Opinia na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw (Druk Sejmowy nr 567) | >"Etnolekt śląski” stał się już na tyle ważnym „faktem” społecznym, że nie może być niedostrzegany i ignorowany przez państwo. Można to uczynić poprzez ostrożny proces uznawania go za język regionalny."< | POBIERZ |
| dr hab., prof. UO Anna Śliz | Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw druk nr 2699 | "Tak więc zarówno w sensie obowiązującej w Polsce ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, jak i w oparciu o naukowe definicje mniejszości etnicznych, społeczność Śląska wpisuje się w warunki sprzyjające uznaniu jej za mniejszość etniczną." | POBIERZ |
| dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek | Ekspertyza dotycząca sytuacji etnolektu górnośląskiego | "Nie ma właściwie, jeśli popatrzy się rzetelnie i bez emocji, problemu, nie istnieje żadna bariera, żeby zgodzić się na to, że etnolekt górnośląski sprzyja integralności polskiego państwa, że współbuduje to państwo, że także mógłby zostać uznany za część procesów nazywanych „dobra zmianą” przez obóz rządzący. " | POBIERZ |
| dr Artur Czesak | Język śląski. Językoznawstwo, humanizm, prawo | "Używający w mowie i piśmie języka śląskiego jego użytkownicy mają prawo do wyrażania swojego uczucia i poglądu, Państwo zaś powinno swoim obywatelom troszczącym się o język, czyli najbardziej kruchy element niematerialnego dziedzictwa kulturowego zawierający i wyrażający ich grupową tożsamość, udzielać pomocy w jego ochronie, w przeciwdziałaniu jego zanikowi, a także w działaniach mających na celu jego rozwój. (...) Odmawianie uznania języka, gdy jego użytkownicy używają go i uważają za odrębny język, jest anachronizmem i działaniem bezzasadnym." | POBIERZ |
| dr hab. Henryk Jaroszewicz | Leksyka współczesnego śląskiego języka literackiego | "Opierając się w głównej mierze na kryteriach socjolingwistycznych — współczesną mowę Ślązaków traktuje się w kategoriach samodzielnego języka literackiego, który wyodrębnił się w ostatnich dwóch dekadach z dialektu śląskiego języka polskiego." | POBIERZ |